จังหวัดฮกไกโด (北海道 ほっかいどう) เดิมเรียก เอะโซะ (蝦夷 ) เป็นชื่อจังหวัดและเกาะที่ใหญ่เป็นอันดับสองในประเทศญี่ปุ่น รองจากเกาะฮนชู มีอุโมงค์ใต้ทะเลเซกังเชื่อมถึงกัน นอกจากนี้ฮกไกโดยังเป็นเขตการปกครอง ซึ่งประกอบไปด้วยหมู่เกาะ โดยมีเกาะฮกไกโดเป็นศูนย์กลาง และเป็นที่ตั้งของเมืองหลวงและเมืองที่ใหญ่ที่สุดของเขต คือ ซัปโปะโระ
ฮกไกโดเป็นเขตที่มีคนอาศัยอยู่อย่างเบาบาง มีประชากรทั้งเกาะประมาณ 5 ล้านคน คนส่วนใหญ่ย้ายมาจากเกาะฮนชูเมื่อราว 100 กว่าปีก่อน โดยเป็นแหล่งที่ซามูไรแพ้สงครามโบชิง (สงครามระหว่างฝ่ายโชกุนและฝ่ายจงรักภักดีต่อองค์จักรพรรดิ์) จึงต้องหนีมาอยู่ที่เกาะนี้ ความจริงแล้วที่เกาะนี้มีชนพื้นเมืองอาศัยอยู่มานานแล้ว คือ ชาวไอนุ แต่โดนกลืนชนชาติไป ปัจจุบันหลงเหลืออยู่น้อยมากและมีชีวิตเช่นชาวญี่ปุ่นทั่วไป
ฮกไกโดเป็นเขตที่มีอากาศหนาวเย็น โดยเฉลี่ยจะมีหิมะท่วมอยู่ทั่วไปประมาณ 4-6 เดือน ในถดูหนาวจะมีอุณหภูมิ -20 ถึง 5 องศาเซลเซียส ในหน้าร้อนจะมีอุณหภูมิ 15 ถึง 30 องศาเซลเซียส ในด้านภูมิประเทศเป็นภูเขาเป็นส่วนใหญ่ ในบริเวณที่ราบลุ่มก็จะเป็นเมืองที่คนอาศัย โดยจะหนาแน่นในบริเวณเมืองซัปโปะโระ ซึ่งมีอากาศอุ่นกว่าบริเวณต่าง ๆ ของเกาะ แต่ก็ยังหนาวกว่าเมืองอื่น ๆ ในเกาะฮนชู
ฮกไกโดเป็นเกาะที่มีธรรมชาติอุดมสมบูรณ์ มีทิวทัศน์ที่สวยงาม ชาวญี่ปุ่นจากส่วนอื่น ๆ ของประเทศ ชาวญี่ปุ่นจึงนิยมมาตากอากาศหรือย้ายมาอยู่อาศัยและทำงานเป็นจำนวนมากในช่วงฤดูร้อนในเดือนกรกฎาคมและเดือนสิงหาคม
เกาะฮกไกโด มีชาวไอนุอาศัยอยู่ตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ แต่ในปัจจุบันแทบไม่มีหลงเหลือแล้ว ที่เหลืออยู่ก็ใช้ชีวิตเหมือนคนญี่ปุ่นทั่วไป
การท่องเที่ยวบนเกาะฮกไกโด โดยใช้รถยนต์หากจะเที่ยวให้ทั่วทั้งเกาะ คงต้องใช้เวลาไม่น้อยกว่า 10 วัน โปรแกรมแบบรวบรัดก็ใช้เวลาไม่น้อยกว่า 5 วัน
